Wellicht heb je het de afgelopen maanden weleens voorbij zien komen. De mogelijkheid om een museum ook online te bezoeken. Dit gold zeker in tijden waarin (bijna) alle openbare ruimtes hun deuren moesten sluiten. In deze periode waren digitale musea een soort pleister op de wond van fervente museumbezoekers.
Nu alle musea weer geopend zijn voor publiek, is het natuurlijk de bedoeling om musea fysiek te bezoeken. Toch valt het op dat het aantal museumbezoekers nog altijd daalt. Ook onder de jonge doelgroep (12-25 jaar) zien de meeste musea een flinke daling. Dit is op zijn minst zorgelijk te noemen, aangezien jongeren de museumbezoekers van de toekomst zijn. Digitale musea bieden echter grote kansen om deze doelgroep weer te interesseren in kunst en cultuur.
Inhoudsopgave
Wat is een digitaal museum?
Een digitaal museum is een manier om musea te bezoeken vanaf het scherm van je telefoon of computer. Met een digitaal museum kun je vanaf de bank, in de trein of waar dan ook ter wereld kunst bekijken. Zo kun je dankzij digitaal museumbezoek met één druk op de knop musea in Tokyo, Miami of Kaapstad bezoeken.
Zo’n digitaal museum wordt vaak in 3D vastgelegd, vergelijkbaar met Google Street View. Je kunt als digitale bezoeker dus online van punt naar punt ‘rondlopen’ in het museum. Hierbij kun je een vaste looproute volgen of zelf bepalen hoe je loopt.
Ondersteuning van een fysiek museumbezoek
Uiteraard is het nooit de bedoeling dat digitaal museumbezoek een vervanger wordt van fysiek bezoek. Daarom is het erg belangrijk dat digitale musea dienen als ondersteuning en stimulans voor daadwerkelijke museumbezoeken. Deze ondersteuning kan bijvoorbeeld bestaan uit een digitale rondleiding die je tijdens je bezoek kunt volgen. In deze digitale rondleiding kun je foto’s, video’s en geluidsopnames aanklikken die je museumbezoek ondersteunen.
De digitale ondersteuning zorgt er ook voor dat je minder bordjes in een museum zult zien. Het enige wat je nog nodig hebt is een QR code waarmee bezoekers de digitale tour kunnen openen. Alle informatie over kunststukken, archeologische vondsten en andere items kun je in de digitale tour vinden.
Digitaal museumbezoek stimuleert fysiek museumbezoek
Digitaal museumbezoek mag dus niet ten koste gaan van fysiek museumbezoek. En wat blijkt nu? Musea die gebruik maken van een digitaal alternatief zien een flinke stijging in jonge museumbezoekers. Zo heeft een Duitse ontwikkelaar van digitale musea een onderzoek gedaan bij musea door heel Duitsland. Deze musea zagen een stijging in fysieke bezoeken tot maar liefst 40%.
Digitale oplossingen voor musea dankzij 3D technologie
Er zijn verschillende digitale oplossingen voor musea te verzinnen. Vooral als musea in 3D worden vastgelegd zijn de mogelijkheden eindeloos. 3D technologie maakt een digitaal museumbezoek namelijk interactief en interessant. De digitale oplossingen hebben vooral een positieve impact op het bereiken van de jonge doelgroep.
Een digitaal museum met educatieve doeleinden
Allereerst worden digitale musea ingezet door musea en cultuurinstanties voor educatieve doeleinden. Basisscholen die een museum fysiek willen bezoeken kunnen bijvoorbeeld een leuke ondersteunende kindertour volgen in het desbetreffende virtuele museum. Op die manier maken jonge kinderen op een speelse manier kennis met bijzondere de verhalen van een museum. Hoe jonger men kennis maakt met museumbezoek, hoe groter de kans dat zij later zelf regelmatig een museum bezoeken.
De educatieve doeleinden zijn ook in te zetten voor jongeren in een hogere leeftijdscategorie dan basisschoolkinderen. Zo zijn er bijvoorbeeld universitaire studies die gebruik maken van digitale musea om colleges te geven. Zo kan een student geschiedenis aan de hand van een digitaal museum informatie achterhalen over bepaalde geschiedenisonderwerpen.
Tijdloze tentoonstellingen – Tijdelijke exhibities en collecties in 3D vastleggen
Veel musea maken gebruik van tijdelijke exhibities die door museumliefhebbers bezocht kunnen worden. Deze collecties zij bijvoorbeeld een aantal weken of maanden te bezoeken. Na deze periode wordt zo’n exhibitie weer opgedoekt en is deze niet mee te bekijken.
In dat geval is een digitale tentoonstelling een geweldige manier om een museumcollectie tijdloos te maken. Zo kan een museum een collectie (gratis of tegen betaling) in 3D laten scannen en digitaal aanbieden op de website. Bezoekers die de fysieke collectie nog eens willen bekijken kunnen dit nu alsnog online doen.
Een aantal Nederlandse musea met een digitale tour
Er zijn verschillende musea in Nederland die online een vorm van een digitale tour aanbieden. Deze digitale musea kunnen dienen als voorproefje of als ondersteuning van het fysieke bezoek. Hieronder een lijstje met Nederlandse musea die een digitale museumtour aanbieden:
- Naturalis in Leiden
- Het Rijksmuseum in Amsterdam
- Het Mauritshuis in Den Haag
- Het Patriciërshuis in Dordrecht
Een digitaal museum aanbieden aan de nieuwe generatie
De verwachting is dat digitale musea steeds belangrijker gaan worden in het aantrekken van fysieke museumbezoekers. Zeker onder de jongere generatie gaat de digitalisering van de kunst- en cultuursector een belangrijke rol spelen. Het is dus zeker geen gek idee om als museum te kiezen voor een digitale toevoeging. Uiteraard blijft fysiek museumbezoek een enorm leuke en verrijkende bezigheid.
Dit artikel betreft een gastblog door Björn Lagendijk.
Rosalyn is schrijfster en vertaalster. Zij is de drijvende kracht achter Art Insite en zorgt voor waardevolle content. Heb je vragen of wil je een vermelding op onze website? Neem dan contact met haar op via het contactformulier.