In Nederland gelooft 63% van de bevolking (een beetje) in wonderen. Een wonder wordt in de theologische wetenschap als volgt gedefinieerd: ‘Volgens de theïstische stromingen in monotheïstische religies, zoals het christendom en de islam, is een wonder een ingreep van God in het universum. Soms refereert het woord wonder aan een actie van een bovennatuurlijk wezen dat geen god is, bijvoorbeeld een engel of geest (mogelijk van een heilige).’ (Bron: Wikipedia) Je kunt daarbij dus bijvoorbeeld denken aan huilende Madonna’s.
In een land waar minder dan 50% van de bevolking zichzelf nog gelovig of kerkelijk noemt is het aantal mensen dat bereid is in bovennatuurlijke gebeurtenissen te geloven derhalve behoorlijk groot. Vaak is een verband met de kunst. Een van de meest voorkomende wonderen is het huilen van een beeld of voorstelling van Maria. Dat gebeurt al door de eeuwen heen en overal te wereld waar mensen afbeeldingen maken van Maria. Een van de meeste bekende en onverklaarbare gevallen deed zich voor in Japan waar het Rooms Katholieke geloof nauwelijks voet aan de grond heeft kunnen krijgen. Het wonder (?) doet zich ook niet alleen voor in kleine afgelegen dorpen in streng katholieke gebieden of in het verleden. In 1995 huilde een Madonna in het Limburgse Brunssum.
Inhoudsopgave
De huilende Madonna en de man uit Rome
Opeens was daar het wonder en iedereen kon het gewoon op tv zien bij het NOS journaal. Een beeldje van Maria van een onbekende kunstenaar begon na vele jaren in een huiskamer te hebben gestaan tranen van bloed te huilen. Het bericht sloeg in als een bom en duizenden nieuwsgierigen en pelgrims bezochten ineens het Limburgse dorp om mogelijk een glimp op te vangen van dit bijzondere verschijnsel. De overlast die daarmee gepaard ging was enorm. We schreven het jaar 1995.
Er werd veel gespeculeerd over de reden van het huilen en er werd onder andere verwezen naar een brand in het dorp vijf jaar geleden waarbij de 11 kinderen in een gezin waren omgekomen. Maar ook een teken voor het einde van de wereld werd ter berde gebracht. Uiteraard waren er ook sceptici en die kregen al gauw gelijk. Uit wetenschappelijk onderzoek kwam vast te staan dat de tranen niet van bloed waren maar bestonden uit hars en was. Waarom dat nu vloeibaar was geworden, bleek niet goed uit te leggen. Waarschijnlijk een samenloop van omstandigheden. Het incident verdween snel uit het nieuws en een onderzoek door de kerk bleef achterwege.
Toch werd er 28 jaren nadien een film gemaakt over de Madonna van Brunssum: De man uit Rome. Hierin wordt het verhaal verteld van Vader Filippo. De (fictieve) priester heeft al vele zogenaamde wonderen ontmaskerd en is al voordat hij naar Limburg vertrekt overtuigd van bedrog en is zeker ook hier geen wonder te vinden. Hij krijgt gelijk maar ook een lesje in nederigheid over de troost die het geloof kan bieden.
Het enig echte wonder van een huilende Maria
Het is onbekend hoe groot het aantal huilende Maria’s in de loop der tijden is geweest. Slechts een ervan is als wonder erkend. In 1953 werd Antonina Jannuso ernstig ziek. Een plaquette van gips met een afbeelding van Maria begon plotseling te huilen. Na een langdurig onderzoek door het Vaticaan werd vastgesteld dat er sprake was van menselijk traanvocht en erop geen enkele wijze een verklaring in de plaquette kon worden gevonden. In 1954 werd de Madonna van Syracuse door Paus Pius XII als wonder erkend. Antonina leefde nog lang daarna en het Mariabeeld huilde nooit meer. In 1998 maakte een Italiaanse scheikundige een kopie van de plaquette. Hij manipuleerde het beeldje zo lang totdat ook deze Maria tijdelijk kon huilen. Uiteraard negeerde de kerk het experiment.
Worden de tranen ooit ontmaskerd?
Het is wel zeker dat kunstenaars ook in de toekomst afbeeldingen zullen blijven maken van Maria. Op onze wereld geloven meer dan een miljard mensen in de Bijbel en velen voelen zich getroost door de wonderen die nog steeds plaats lijken te vinden. Toch zal het ook voor iedereen die bedrog wil plegen steeds moeilijker worden om dat te realiseren. Door DNA-technologie zijn tranen en menselijk bloed tegenwoordig eenvoudiger te analyseren en te traceren dan bijvoorbeeld in de jaren 50 van de vorige eeuw. Toch lijkt het onwaarschijnlijk dat alle mysteries, ook in de kunst, ooit worden opgelost.
Bekijk ook:
- Heeft AI een eeuwenoud raadsel opgelost?
- 10 weetjes over Leonardo da Vinci
- Albrecht Dürer, kunst en kitsch
Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.
Rosalyn is schrijfster en vertaalster. Zij is de drijvende kracht achter Art Insite en zorgt voor waardevolle content. Heb je vragen of wil je een vermelding op onze website? Neem dan contact met haar op via het contactformulier.