Vanaf 13 september is de Arc de Triomphe verborgen achter doeken. Daarmee is een wens van inpakkunstenaar Christo eindelijk in vervulling gegaan. Al in 1962 ontwierp hij plannen om een van de bekendste symbolen van Parijs in te pakken. Hij woonde in die tijd in de Franse hoofdstad en wilde van het inpakken van blikjes, meubelen en andere gebruiksvoorwerpen overgaan op gebouwen.
Inhoudsopgave
Christo en de Arc de Triomphe: droom komt postuum in vervulling
Inpakkunstenaar Christo mocht het realiseren van zijn droom niet meer mee maken. Hij overleed in 2020. Het project – dat uitgesteld moest worden door corona – is nu onder leiding van een neef uitgevoerd. Het is exact zo gedaan als Christo het zou hebben gewild, omdat hij eindeloos met de neef heeft gesproken over ieder detail.
Er is een metalen frame over de Arc gezet en daaraan is 25.000 m2 grijsblauw polypropyleen bevestigd. De bezoeker mag het materiaal aanraken en kan er zelfs overheen lopen op de bovenzijde van de boog. De eeuwige vlam onder de Arc de Triomph bij het graf van de onbekende soldaat blijft branden gedurende de periode dat de ereboog is ingepakt. Het is tot 3 oktober mogelijk het kunstwerk te bezoeken. Wie was Christo eigenlijk en wat bezielde hem tot het inpakken van enorme objecten?
Wie was Christo?
Christo Vladimirov Javacheff werd op 13 juni 1935 geboren in Gabrovo, Bulgarije. Zijn vader was wetenschapper en zijn moeder secretaresse bij de kunstacademie in Sofia. Via haar kwam Christo dan ook in aanraking met de kunstenaars die regelmatig op bezoek kwamen. Zij ontdekten het artistiek talent van de jongen al snel en Christo kreeg interesse in de kunst door de voorbeelden die hij ontmoette. In de periode 1952-1956 studeerde hij aan de kunstacademie van Sofia en vervolgens, in 1957, een jaartje in Praag.
Daarna vluchtte de Bulgaarse kunstenaar de grens over naar Oostenrijk, het IJzeren Gordijn was immers nog volledig op zijn plaats. In Wenen ging hij nog een jaar aan de studie. Daarna vertrok hij -na een kort oponthoud in Genève- naar Parijs. In Parijs ontmoette hij in 1958 Jeanne-Claude Denat de Guillermo, die op dezelfde dag was geboren als hij. Christo en Jeanne-Claude trouwden in 1962 en het stel vertrok een jaar later naar New York. Ze kregen een zoon. Beide werden Amerikaans staatsburger, hoewel Jeanne-Claude ook haar Franse paspoort altijd behield. In 2009 overleed Jeanne-Claude in een ziekenhuis in New York. Christo stierf op 31 mei 2020.
De inpakkunst van Christo
Het begon heel bescheiden met het inpakken van flessen en daarna meubelen. In eerste instantie werd de verpakking overigens vaak nog beschilderd of bewerkt. Later lieten de kunstenaars de verpakking ongewijzigd. Vanaf het begin waren de kunstwerken het product van de samenwerking tussen inpakkunstenaar Christo en Jeanne-Claude.
In 1994 werd dat nog eens officieel bevestigd, omdat het echtpaar na die datum alle projecten onder de naam Christo en Jeanne-Claude uitvoerde. In de praktijk bleef toch vooral de naam Christo hangen. Zoals hierboven vermeld werd het idee om de Arc de Triomphe in te pakken al in 1962 geboren. Daarna ontwikkelde het kunstenaarspaar er nog veel meer projecten, waarvan er enkele nooit uitgevoerd zouden worden, zoals het bedekken van de Dom in Keulen met een enorm wit doek.
Tot welke stroming rekenen we Christo en Jeanne-Claude?
Het echtpaar valt niet in een bepaalde stroming onder te brengen. Af en toe suggereert men ook wel dat het werk het meeste te vergelijken is met land art. Hierbij worden kunstwerken, soms tijdelijk, in de natuur geplaatst en vormen ze daar een aanvulling op of juist een contrast mee. Christo en Jeanne-Claude kozen echter voor de stedelijke gebieden waar de mens de natuur had verwijderd. Met hun projecten in de open lucht wilden ze miljoenen mensen de kans geven te genieten van kunst zonder daarvoor hoeven te betalen. Als het mogelijk was geweest, zouden ze de hele wereld hebben ingepakt.
Bekendste werken van Christo en Jeanne-Claude
Het eerste grote inpakwerk was al in 1961: Stacked Oil Barrels en Dockside Packages, Cologne Harbor. Pas later vanuit de VS deden Christo en Jeanne-Claude de meest beroemde inpakklussen. In 1985 werd in Parijs Pont Neuf door Christo en zijn vrouw ingepakt. 10 jaar later kwam het meest indrukwekkende werk tot stand. Gedurende 2 weken was de Reichstag in Berlijn ingepakt met synthetische stof. Daarvoor werd 100.000 m2 polypropyleen gebruikt en een blauw koord van het zelfde materiaal met een lengte van 15,6 kilometer. Na afloop van de periode van 14 dagen werd het doek weer verwijderd en verdween het kunstwerk voorgoed, zoals ook zal gebeuren met het werk op de Arc de Triomphe.
Het echtpaar maakte overigens niet alleen tijdelijke kunst. The Gates werden in 2005 in Central Park in New York geïnstalleerd. Het bestaat uit een aantal stalen poorten waarin bovenin doeken met saffraan kleur zijn opgehangen. Bezoekers kunnen hieronder doorlopen.
Inpakkunstenaar Christo: Walking on water
In 2016 wist Christo weer de ogen van de hele wereld op zich gevestigd te krijgen. In een meertje 100 kilometer van Milaan werd een ponton gelegd van 3 kilometer, van het vaste land naar een eilandje. Dit project werd bekend onder de naam ‘The Floating Piers’. De bezoekers konden over het water lopen, althans over de met felle kleuren tapijt belegde pontons. Het project werd zo’n succes dat het eerder beëindigd moest worden vanwege het te grote aantal bezoekers. Het kunstwerk raakte hierdoor snel beschadigd. Christo noemde dit werk volslagen nutteloos en overbodig. Maar het ging immers om plezier en schoonheid. Later werd er een knipoog naar The Floating Piers gemaakt door een film over Christo’s leven hiernaar te vernoemen, namelijk ‘Christo: Walking on water’.
Een stel perfecte organisatoren
Het project in het Italiaanse meer kostte in totaal € 15 miljoen. Dat bedrag heeft inpakkunstenaar Christo volledig uit eigen zak betaald. Hoeveel andere grootschalige tijdelijke werken hebben gekost, is niet bekend. Er werd echter nooit een cent subsidie of sponsorgeld voor gebruikt. Er moest vaak jaren of zelfs decennia worden gewacht, totdat er toestemming werd gegeven voor een bepaald werk. Als dat eenmaal was gerealiseerd, ging het echtpaar aan de slag om ook de financiën rond te krijgen. Het stel financierde alles door andere kunst te verkopen. Iedereen die meewerkte aan een project werd betaald, ook de vele vrijwilligers die hielpen bij de vaak arbeidsintensieve klussen. Giften of verzoeken tot samenwerkingen wees het stel principieel af.
Christo en Jeanne-Claude maakten onafhankelijke kunst en wilden daarbij liever nooit afhankelijk zijn van derden. Wellicht was dit ook een uitvloeisel uit de tijd dat Christo naar Parijs ging en daar slechts met moeite kon rondkomen van de opbrengst uit zijn kunst. Nu rekent men het stel tot de grootsten in de moderne kunst.
Bekijk ook: Banksy, wie is deze kunstenaar?
Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.
Rosalyn is schrijfster en vertaalster. Zij is de drijvende kracht achter Art Insite en zorgt voor waardevolle content. Heb je vragen of wil je een vermelding op onze website? Neem dan contact met haar op via het contactformulier.
Persoonlijk snap ik deze kunst helemaal niet. Wel is het jammer dat hij dit dan zelf niet meer heeft mogen meemaken.
Het is wel uniek om zo iets groots en opvallends in te pakken. Waarom je dat zou willen is mij echter een raadsel. Misschien de kick van de bekendheid.
Super eerbetoon aan hem.