Een van de meest controversiële moderne kunstenaars op dit moment is ongetwijfeld Banksy. Zijn werk behoort inmiddels tot de top 10 als het gaat om de prijzen die daarvoor op beurzen worden betaald. Terwijl zijn werk ‘Love is in the air’ $ 12,9 miljoen opbracht op een veiling, verkocht de meester – naar verluidt – zelf originele Banksy’s op straat voor $ 60, omdat het in de kunst niet alleen om het geld mag gaan. Maar wie is Banksy en hoe is het allemaal begonnen?
Inhoudsopgave
Wie is Banksy?
Nog steeds lijkt hij een geheime identiteit te hebben. Wie is Banksy? Wie is de man achter de kunstenaar? Dat is een vraag die altijd naar boven komt als er over deze kunstenaar wordt gesproken. Na bijna 30 jaar actief te zijn geweest is nog steeds niet duidelijk wie zich achter deze nickname verschuilt. Uiteraard zullen er diverse mensen zijn ware identiteit kennen, een deel van zijn werk moet tenslotte ook geëxposeerd en verhandeld worden. De naam Robert del Naja werd vaak genoemd als het over Banksy gaat. Maar is Robert del Naja Banksy? Hij heeft dit zelf zeer stellig ontkend.
Nog steeds is echter niet zeker wie Banksy is. Omdat er een duidelijke band is met Bristol, is een van de meest aangenomen theorieën dat zijn naam Robin Gunningham is, die afkomstig is uit die stad. Naar verluidt werd deze Gunningham in Zuid-Amerika gefotografeerd toen hij een Banksy maakte op een muur. Maar was het een echte Banksy of alleen een poging om de aandacht van de kunstenaar af te leiden?
Kunstenaar Banksy: hoe het begon
In de jaren 90 ontstaan de eerste Banksy’s in Bristol. Op dat moment vallen ze beslist niet op tussen de andere graffiti in die stad. Gedacht wordt dat de kunstenaar deel uitmaakte van de DryBreadZCrew (DBZ). In zijn boek ‘Wall and Piece’ bevestigt hij die naam niet, maar legt hij wel uit hoe hij kwam tot de stencil art. Toen hij 18 was werd hij samen met de gang betrapt op het moment dat ze bubble letters op spoorwagons aan het aanbrengen waren. Banksy kon niet op tijd wegkomen en verschool zich onder een vrachtwagen. Terwijl hij in de vuiligheid lag, keek hij naar de cijfers en letters die aan de onderkant van de truck waren aangebracht. Strak en snel.
Wat is stencil art?
Omdat graffiti op de meeste plaatsen illegaal is en anoniem wordt aangebracht, moet dit bij voorkeur snel gebeuren. Om het tempo te verhogen, wordt er een sjabloon gemaakt van de afbeelding die elders wordt aangebracht. Door een of meerdere sjablonen te gebruiken kan een zeer strakke afbeelding worden gemaakt binnen relatief korte tijd. Banksy is niet de eerste die van deze techniek gebruik maakt, maar zeker de meest bekende.
Door wie werd Banksy geïnspireerd?
Ook hier is de nodige controverse ontstaan. Banksy noemde in zijn boek de Franse graffiti-artiest Blek le Rat als zijn grootste voorbeeld. Deze wordt ook wel de vader van de stencil art genoemd. De kunstenaar zelf ging zelfs zo ver met zijn bewondering dat hij aangaf dat hij bij een nieuw concept regelmatig ontdekte dat Blek le Rat dit 20 jaar eerder al had uitgeprobeerd. In eerste instantie was Blek le Rat blij met de complimenten van Banksy, maar dat duurde niet lang. Naarmate het werk van Banksy meer aandacht kreeg, noemde Blek le Rat hem niets meer dan een copycat.
De verdere carrière van kunstenaar Banksy
Rond het jaar 2000 trok de kunstenaar Banksy in bij vrienden in Londen. De man van het stel werkte bij een platenmaatschappij. Hij gebruikte een aantal ontwerpen van Banksy voor platenhoezen/cd-doosjes. Hierdoor, en door graffiti-werken in Londen, nam zijn bekendheid sterk toe. In 2003 was er een eerste internationale expositie van zijn werk in Los Angeles. Het volgende jaar was dat in Londen en daarmee was zijn naam definitief gevestigd. Banksy heeft daarna kunstwerken gemaakt over de gehele wereld. Bekend zijn de werken in Australië en in Israël. Daar werkte hij zowel op de bezette westoever als in Israël zelf. Op straat is er in Nederland geen kunst van deze mysterieuze kunstenaar te vinden. Maar in het Moco-museum in Amsterdam kun je 50 van zijn werken bewonderen, tussen het werk van andere hedendaagse kunstenaars.
Controversiële onderwerpen in zijn kunst
De controverse is Banksy nooit uit de weg gegaan. Zo maakte hij een aantal werken waarop Koningin Elizabeth werd afgebeeld als lesbienne in uitdagende poses. Ook een expositie waarbij kunstwerken op levend vee waren afgebeeld, leverde veel kritiek op. Vreemd genoeg was het juist een protest tegen de wijze waarop dieren werden uitgebuit door de commercie. Dierenliefhebbers zagen dat anders. Het is ook niet geheel duidelijk hoe de kunstenaar denkt over de liefhebbers van zijn werk die bereid zijn er miljoenen voor neer te leggen. Op een poster bij een van zijn exposities verwelkomde Banksy de bezoekers met een grote poster met daarop: ‘Persoonlijk snap ik niet dat idioten zoals jullie deze sh*t zullen gaan kopen’. Ook het werk dat na verkoop meteen door de snippermachine ging, is een voorbeeld van de soms vreemde houding van de artiest ten opzichte van zijn eigen werk. Het werk werd echter alleen maar meer waard door het versnipperen.
Bekende schilderijen van Banksy
De kunstenaar heeft ook enkele keren een bekende schilder als uitgangspunt genomen voor zijn kunstwerken. Maar vaak is er een knipoog naar het leven in te ontdekken of neemt hij controversiële zaken als uitgangspunt, zoals je ook hierboven hebt kunnen lezen. Bekend zijn bijvoorbeeld de volgende schilderijen van Banksy:
- Show me the Monet
- Banksy Sunflowers – een parodie op de zonnebloemen van Van Gogh
- Balloon girl
- Slave labour
- Kissing coppers
- Sweep it under the carpet
Ook beroemd is de Picasso quote, waarbij de volgende quote in marmer te lezen valt: ‘The bad artists imitate, the great artists steal…’ De naam Pablo Picasso is doorgekrast en Banksy heeft zijn eigen naam eronder gekerfd. De originele quote van Picasso zou overigens zijn: “Good Artists Copy, Great Artists Steal.”
Bekijk ook: Antoni Gaudi, zijn werken en gebouwen in Barcelona
Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.
Rosalyn is schrijfster en vertaalster. Zij is de drijvende kracht achter Art Insite en zorgt voor waardevolle content. Heb je vragen of wil je een vermelding op onze website? Neem dan contact met haar op via het contactformulier.
Ik houd erg van zijn werk. Een aantal jaren geleden inderdaad bij Moco geweest en vorige maand in Parijs bij een expo. Laatst ook een interessante docu gezien over zijn werk in de Gazastrook maar ik kom even niet op de naam.
Leuk om het verhaal van de maker van het bekende schilderij te lezen. Ik had me er nog nooit in verdiept.
Ik weet nog heel goed dat het schilderij verkocht werd en half werd versnipperd. Het verhaal erachter ken ik nog niet.
Dit soort dingen vind ik heel gaaf om te lezen, een onbekende kunstenaar die zulks moois maakt! Mooi artikel!
Erg tof om te lezen! Ik ben benieuwd of we er ooit echt achter komen wie het is.. Het eerste wat bij mij naar boven kwam bij de naam Banksy was het versnipperde kunstwerk.
Voor mij, buiten de naam, redelijk onbekend. Van deze kunstenaar had ik gehoord maar meer dan dat ene meest bekende veilingstuk ken ik niet. Leuk om zo meer achtergrond informatie te lezen.
Super leuk om te lezen. Ik vind hem erg leuke en verrassende kunstwerken maken
Het eerste plaatje is ook wel een hele bekende die je vaak rond het internet ziet gaan. Nooit geweten wie hier achter zit maar nu dus wel!
Vorige week in Moco geweest waar ze veel Banksy hebben. Toch vreemd om dit werk in een museum te zien. Werken die eigenlijk bedoelt zijn voor de openbare ruimte