Het dorpje Bronkhorst ligt aan de Grote Beek, een aftakking van de IJssel. Bij de uiterwaarden woonden de arme boeren. Hun koeien genoten van het sappige gras vlak bij de rivier. Maar de IJssel was grillig en regelmatig stroomde de rivier over. Dan moesten de boeren hun koeien weghalen en onderbrengen bij de rijke boeren op hoger gelegen gronden. Vanwege de vergoedingen die daarvoor moesten worden betaald, werden de rijke boeren nog rijker en de armen nog armer. In het bij de uiterwaarden gelegen gedeelte van Bronkhorst had iedere boerderij over een roeiboot om over vervoer te kunnen beschikken als de rivier overstroomde. Het dorp is vandaag de dag authentiek en zeker de moeite van een bezoek waard.
Inhoudsopgave
De bouw van een gemaal
De behoefte om het water te beheersen ontstond steeds meer na de Tweede Wereldoorlog. Ook dit gedeelte van de Achterhoek moest beschermd worden tegen het wassende water. Dat was nog een dilemma omdat daarmee een uniek stukje rivierlandschap verloren zou gaan. Gekozen werd architect J. Benoist die een goede naam had opgebouwd met projecten op het platteland. In 1953 werd het pompgemaal Grote Beek geopend. Een paar jaar later werd een dienstwoning gebouwd voor de beheerder van het gemaal.
Beide panden zijn een mooi voorbeeld van het nieuwe Bouwen in de jaren vijftig. De nadruk lag op functionaliteit waarbij echter de locaties met zorg werden gekozen. Beide panden zijn nu gemeentelijke monumenten. De witte gebouwen liggen op enige afstand van elkaar en passen goed in het landschap. In de jaren 50 was er voor 24/7 beheer nodig van het gemaal. De pomp moest met de hand worden bediend.
De beheerder en zijn echtgenote moesten in tijden van hoog water praktisch constant in touw zijn om het water te regelen.
Automatisering van Het Kunstgemaal
Begin deze eeuw werd het gemaal geautomatiseerd en het wordt nu op afstand bestuurd tezamen met andere gemalen met behulp van sensoren. De beheerderswoning werd daardoor overbodig. Door gewijzigde voorschriften was deze ook niet langer voor bewoning geschikt. De keuze leek te bestaan uit verval of afbraak. Op dat moment grepen Joost Wolters en Erik Workel in. De grootvader van Joost is jarenlang beheerder geweest van het gemaal en zijn moeder is er geboren. Hij heeft dus een emotionele band met het pand. Erik is werkzaam in de kunstsector en zag mogelijkheden om in de dienstruimte met wat aanpassingen een kleinschalig museum annex expositieruimte te realiseren. Na een uitgebreid overleg met de gemeente stemde deze erin toe.
Wat kan je verwachten van dit museum?
In de eerste plaats is er de bijzondere ligging volledig in het groen. Vanuit iedere zaal heb je uitzicht op het rivierlandschap. De collectie in Het Kunstgemaal is wisselend. Het museum richt zich op een groot publiek met hedendaagse kunst en vormgeving. Daarbij wordt gestreefd naar verbinding met de regio. Kunstenaars uit de omgeving hebben dan ook een streepje voor bij expedities.
Geopend
- Woensdag tot en met zondag: 11.00 tot 17.00 uur
Bereikbaarheid
- Veerstraat 1
- 7226 LP Bronkhorst
Het Kunstgemaal is goed bereikbaar over het wandel- en fietspad dat op de dijk ligt.
Auto parkeren
Voor auto’s is er een grote parkeerplaats op 300 meter van Het Kunstgemaal, bij de weg vanuit het dorp naar het pontje. Wandelend over de dijk vanaf de parkeerplaats geniet je al van het landschap. Ook is er een parkeerplaats aan de andere kant van Bronkhorst. Je loopt dan door het dorp, langs de kastelenheuvel naar Het Kunstgemaal aan de dijk.
Slecht ter been?
Ben je slecht ter been? Bel 0575 – 47 25 50. Dan laten we je weten hoe je met de auto tot bij Het Kunstgemaal kunt komen. Je kunt daar ook parkeren.
Het pontje vanaf Brummen
Kom je vanaf Brummen, dan maak je met het pontje een korte overtocht over de IJssel. Wandelaars, fietsers, bromfietsers, motoren en personenauto’s mogen mee.
Betaling is contant: € 1,50 per persoon.
Vaartijden mei tot en met september:
- maandag t/m vrijdag 7.30-19.00 uur
- zaterdag, zon- en feestdagen 9.30-19.00 uur
Vaartijden oktober tot en met april:
- maandag t/m vrijdag 7.30-17.30 uur
- zaterdag, zon- en feestdagen 11.00-17.00 uur
Verdere informatie
Non-profit
Het Kunstgemaal is een non-profit stichting die zich ten doel stelt moderne kunst en design te presenteren aan bewoners en bezoekers van Bronkhorst en ver daarbuiten. De stichting heeft de ANBI-status.
Zie verder: hetkunstgemaal.nl.
Bekijk ook:
Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.
Rosalyn is schrijfster en vertaalster. Zij is de drijvende kracht achter Art Insite en zorgt voor waardevolle content. Heb je vragen of wil je een vermelding op onze website? Neem dan contact met haar op via het contactformulier.