Deze week werd bekend dat het eerste schilderij dat Bob Ross heeft gemaakt te koop is voor $ 9,9 miljoen (€ 9 miljoen). Het is uiteraard een landschap zoals iedereen zal begrijpen die een beetje bekend is met zijn werk. Voor die prijs kan je ook een kleine Rembrandt kopen. De schilderijen van Bob Ross zal je niet in musea tegenkomen op een enkele expositie na hoewel hij tijdens zijn actieve periode zeer veel schilderijen heeft gemaakt. Het is en zal ook wel een discussie blijven of wat Ross maakte wel kunst genoemd mag worden. Toch heeft hij meer mensen beïnvloed met zijn werk dan veel andere groten in de kunst. Dat zou hem waarschijnlijk meer plezier hebben gedaan dan de hoge prijs voor zijn eerste schilderij.
Inhoudsopgave
Wie was Bob Ross?
Ross werd in 1942 geboren in Florida. Op 16-jarige leeftijd ging hij bij de luchtmacht. Hij hoopte verre reizen te kunnen maken, maar bleef gedurende zijn hele diensttijd in Florida en wekte op de administratie. Pas later in zijn leven bezocht hij de streken waarnaar hij had verlangd, zoals het ruige landschap van Alaska. Tijdens de periode bij de luchtmacht groeide ook zijn passie voor het schilderen.
Demonstraties door het land
Na zijn tijd bij de luchtmacht besloot hij van zijn hobby zijn werk te maken en gaf demonstraties in schilderen. Hij toonde tijdens die demonstraties de wijze van schilderen die hem later wereldberoemd zou maken. In een korte periode maakte hij een compleet schilderij met olieverf, vrijwel altijd een indrukwekkend landschap. Het ging hem om het plezier in schilderen en hij benadrukte dat iedereen kon schilderen op de manier waarop hij dat deed en daarmee dezelfde resultaten kon behalen. Door de kunstwereld werd zijn werkwijze niet als kunst gezien en zijn werk afgedaan als kitsch.
Het succes van Bob Ross
Ross’ besloot om zijn methode van schilderen duidelijk te maken in een televisieserie met de naam ‘The joy of painting’. De programma’s werden tussen 1982 en 1993 opgenomen en kregen wereldwijd succes. In Amerika werd de serie door 95% van alle zendgemachtigden uitgezonden en in de rest van de wereld was Ross vrijwel overal te zien. Nog steeds wordt de serie wel ergens herhaald. Op YouTube zijn er afleveringen te zien waar 600 miljoen kijkers zich hebben gemeld. De opbouw van het programma was erg eenvoudig. Ross begon met een leeg doek en werkte met olieverf, kwasten en wat hulpmiddelen, zoals mesjes, en binnen een halfuur ontstond een compleet landschap.
De reden van het succes
Het was niet alleen de opzet van het programma maar zeker ook de persoon Bob Ross die de serie tot een wereldwijde hit maakte. Met zijn aangename stemgeluid wist hij de kijker keer op keer te boeien terwijl er in de afleveringen eigenlijk niets bijzonders gebeurde. Kalm gaf hij toelichting op wat hij deed op het doek en benadrukte altijd dat wat hij kon iedereen kon leren zonder daarbij een groot kunstenaar te hoeven zijn. Zijn ‘handigheidjes’ om ineens een beeld tevoorschijn te halen uit een schijnbaar willekeurig geschilderd deel verbaasde de kijker steeds weer. Gedurende de show leek het vaak onwaarschijnlijk dat het niet zou lukken om het werk binnen de tijd te voltooien. Uiteraard was dat altijd het geval.
Nat op nat
De reden waarom Ross zo snel kon werken was naast zijn enorme ervaring het feit dat hij nat op nat werkte. Het canvas waarmee hij begon was al voorzien van een natte grondlaag. Met olieverf kon hij dan snel het vlak invullen. Hij liet de trucjes zien waarmee hij zo snel kon schilderen, met een mesje kon hij van een schijnbare vormloze vlek ineens een keurige blokhut in het landschap realiseren met de juiste schaduw erbij. Ook was het mogelijk om foutjes meteen te herstellen omdat de verf nog nat was. Ross demonstreerde graag hoe hij met een paar handbeweging een totaal ander plaatje kon realiseren. Enig vriendelijk cynisme over de moderne kunst was hem ook niet vreemd. Tijdens zijn leven werd hij een cultfiguur.
De dood van een artiest
Ross stierf op 53-jarige leeftijd, redelijk jong zoals hij zelf al had verwacht. Hij was een zware roker hoewel hij dat nooit op tv liet zien. De doodsoorzaak van Bob Ross was inderdaad kanker en het kwam plotseling, omdat hij had besloten om het geheim te houden voor zijn omgeving. Gedurende zijn relatief korte carrière maakte hij meer dan 400 verschillende landschappen waarvan de meeste nu in particulier bezit zijn en geen miljoenen waard worden geacht.
De invloed van Bob Ross
Iedere dag kijken er nog mensen naar de serie ‘The joy of painting’ op tv of via het internet. Maar zijn invloed gaat verder. Op de hele wereld wordt de ‘methode Ross’ onderwezen in cursussen al wordt dat niet altijd als zodanig aangegeven. Het snel schilderen met olieverf en hulpmiddelen wordt door miljoenen mensen gedaan. Ongetwijfeld soms met hetzelfde plezier dat Ross ook uitstraalde. Dat is in ieder geval een kunst op zich.
Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.
Rosalyn is schrijfster en vertaalster. Zij is de drijvende kracht achter Art Insite en zorgt voor waardevolle content. Heb je vragen of wil je een vermelding op onze website? Neem dan contact met haar op via het contactformulier.