Er zijn weinig schilders die zo worden herinnerd door 1 schilderij als Paulus Potter. De geschiedenis van De stier is dan ook wel heel bijzonder. Het is niet bekend in wiens opdracht het is geschilderd en ook niet hoe het in bezit kwam van het Huis van Oranje. Feit is dat het in 1800 werd opgemerkt door Napoleon die toen Nederland had bezet. Hij nam een deel van de kunstcollectie van stadhouder Willem V mee en vond De stier bijzonder genoeg om in het Louvre te laten ophangen. Na de definitieve nederlaag van de Franse keizer kwam het werk terug naar ons land. Het transport ging heel toepasselijk in een boerenkar. Sinds 1822 hangt het schilderij in het Mauritshuis.
Inhoudsopgave
Een bijzonder, maar ook mysterieus schilderij
Als je vraagt: wie heeft De stier geschilderd? Dan weten de meeste mensen de naam van Paulus Potter zeker te noemen. Potter maakte veel schilderijen van dieren, vee maar ook andere soorten. Deze waren in het algemeen klein en zeer realistisch. De stier heeft echter een groot formaat van 2,35 bij 3,40 meter. Het schilderij kan niet naar de natuur zijn geschilderd, hoe realistisch het centrale dier er ook uitziet. Een specialist in vee zal opmerken dat de stier de horens heeft van een tweejarige, de tanden van een vierjarige, de schouders van een volwassen exemplaar maar het achterste van een jong beest. Ook is niet duidelijk wat de overige afbeeldingen op het doek symboliseren. Genoeg raadsels voor een compleet factfiction boek dus.
Het leven van Paulus Potter (1625-1654)
Potter werd gedoopt in Enkhuizen en het wordt aangenomen dat hij daar ook is geboren. Zijn vader Peter Symonds Potter stond als kunstschilder ingeschreven in Enkhuizen. Zijn moeder Archtie Pouwels kwam uit een rijke en voorname familie. Haar broer was ook kunstschilder. De capaciteiten van zijn vader als kunstenaar werden niet hoog aangeslagen want hij werd schriftelijk als onbeduidend afgedaan. Toen het gezin in 1628 verhuisde naar Amsterdam schreef zijn vader zich ook in als glasblazer en niet als kunstschilder. Aangenomen wordt toch dat Paulus Potter de eerste lessen ontving van zijn vader. Verder volgde hij een jaar schilderlessen bij Jacob de Wet in Haarlem. In 1646 werd hij als meesterschilder ingeschreven bij het St. Lucas Gilde in Delft.
Het werk van Paulus Potter
Paulus Potter zou maar een korte periode worden gegund om zijn oeuvre te maken. Hij stierf in 1654 aan tuberculose al noemde zijn familie het ‘overmatig schilderen’. In de jaren dat hij actief was, begon hij met historische afbeeldingen net als zijn vader. Maar hij zou bekend worden als de ‘Beestenschilder’. Op veel van zijn circa 100 gesigneerde schilderijen staat vee centraal meestal in een uiterst Hollands landschap. Potter had veel aandacht voor details bijvoorbeeld voor de huid van de dieren maar ook de gelaatsuitdrukkingen. Omdat hij meestal vanuit een laag standpunt schilderde werden de beesten scherp afgetekend tegen heldere blauwe luchten.
Hoewel zijn werk niet uitgebreid genoemd mag worden, is zijn invloed toch groot geweest. In de 18e eeuw was er met name in Frankrijk veel aandacht voor realistisch detaillisme in de kunst. In die periode was de waardering voor Potter vergelijkbaar met die voor Rembrandt. Het was dan ook geen toeval dat Napoleon koos voor een werk van Potter.
De bekendste schilderijen van Paulus Potter
Waar hangt Paulus Potters werk? Hieronder vind je de bekendste schilderijen van Paulus Potter en lees je waar je die kunt bewonderen.
1. De stier (1647) – Mauritshuis, Den Haag
Het grootste en meest bekende werk van Potter. Opdrachtgever is onbekend. De achtergrond is Rijswijk.
2. De pissende koe (1650) – Rijksmuseum
Een urinerende koe met twee schapen op de achtergrond. De schets heeft waarschijnlijk als studie gediend.
3. Twee paarden in een weide bij een hek (1649) – Rijksmuseum
Een typisch voorbeeld van het detaillisme van Potter op een relatief klein doek.
4. Straf van een Jager (1647) – Hermitage Sint Petersburg
Een relatief groot schilderij met diverse symbolische voorstellingen en afgebeelde dieren die Potter waarschijnlijk nooit in realiteit heeft gezien.
5. Jagers bij een herberg (1651) – Windsor Castle Royal Family
Naar zeggen was dit schilderij dat in bezit is van de Engelse koninklijke familie een favoriet van de onlangs overleden Queen Elizabeth.
Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.
Rosalyn is schrijfster en vertaalster. Zij is de drijvende kracht achter Art Insite en zorgt voor waardevolle content. Heb je vragen of wil je een vermelding op onze website? Neem dan contact met haar op via het contactformulier.