In de voormalige eetzaal van het klooster bij de kerk Santa Maria delle Grazie in Milaan, is de wellicht meest bekende muurschildering ter wereld te zien: Het Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci. Hij maakte het werk in de periode 1495-1498, zoals gewoonlijk deed hij er als perfectionist erg lang over. Meer weten over het schilderij? Hieronder vind je 10 weetjes over Het Laatste Avondmaal van Da Vinci.
Inhoudsopgave
10 weetjes over Het Laatste Avondmaal van Da Vinci
Het Laatste Avondmaal is naast de Mona Lisa waarschijnlijk het bekendste werk van Leonardo Da Vinci. Wat maakt deze muurschildering zo uniek en welke personen zien we op Het Laatste Avondmaal? Hieronder vind je 10 weetjes over Het Laatste Avondmaal.
1. Wat maakte Het Laatste Avondmaal van Da Vinci zo bijzonder?
Het werk vormde een voorbeeld voor diverse schilders na hem die dit Bijbelse moment hebben vastgelegd. Tot dusverre was het avondmaal door eerdere kunstenaars plechtig afgebeeld met een tafel waarin Jezus geflankeerd werd door de twaalf apostelen. Maar Da Vinci koos voor het moment dat Jezus de aanwezigen vertelde dat hij niet lang meer in hun midden zou zijn en dat een van hen hem had verraden. Dat zou ongetwijfeld tot de commotie hebben geleid die op het werk is te zien.
2. Wat staat centraal in Het Laatste Avondmaal?
In tegenstelling tot de apostelen is Jezus kalm en staat Hij op het punt om het brood en de wijn te verdelen. Hij vormt het centrum van het schilderij, en omdat Hij onder de deur is geplaatst worden alle blikken naar hem getrokken. Een hand reikt naar het brood dat de Heer wil breken. Een duidelijk teken van verraad. De hand is van Judas. De apostelen zijn in groepjes van drie verdeeld. Voor de kijker aan de rechterkant staat een groepje waarvan duidelijk is dat Filippus vraagt: ‘Ben ik het, Heer?’.
3. Wie is de vrouw op Het Laatste Avondmaal?
Het meest interessante trio is links naast Jezus te zien. Petrus vraagt aan de apostel naast hem of deze weet wat Jezus bedoelt. De apostel aan wie hij dat vraagt heeft een zeer vrouwelijk uiterlijk en lang krullend haar. Dat heeft later tot veel vragen geleid, toen de rol van Maria Magdalena meer prominent werd voorgesteld. In zijn bestseller Da Vinci Code gebruikt Dan Brown het als bewijs dat Maria Magdalena veel dichter bij Jezus stond dan in de Bijbel is opgenomen en dat Da Vinci een van de ingewijden was.
Is het eigenlijk wel een vrouw? In de correspondentie die over het werk is gevoerd door Da Vinci stelt Petrus zijn vraag aan de apostel Johannes, een van de meest vertrouwde apostelen van Jezus. De derde figuur zit wat in de schaduw. Volgens de overlevering heeft Da Vinci hiervoor een model gezocht in de gevangenis. Voor hem is een zoutvaatje omgestoten, nog steeds in het bijgeloof een teken van ongeluk. Op de tafel voor hem ligt een zakje met zilveren munten, het verradersloon dat Judas ontving.
4. Welke personen staan er op Het Laatste Avondmaal?
Op Het Laatste Avondmaal zien we Jezus met zijn twaalf discipelen, ook wel apostelen genoemd. Dit waren: Petrus, Andreas, Jakobus de Meerdere, Johannes, Filippus, Bartholomeüs, Mattheüs, Thomas, Jakobus de Mindere, zijn broer Thaddeüs, Simon, en Judas Iskariot.
5. Is het werk van Da Vinci een fresco?
Nee, Het Laatste Avondmaal is geen fresco. Als perfectionist koos Da Vinci niet voor een fresco, maar een secco. Bij een fresco wordt de verf op natte gips aangebracht en trekt deze in dat materiaal. Het nadeel is dat de kunstenaar klaar moet zijn als het gips droog is. Ook zijn de kleuren bij een fresco minder fel en worden de lijnen minder scherp. Da Vinci koos ervoor op droog pleister te werken en gebruikte daarvoor een verf die daarvoor geschikt was.
6. Wanneer is Het Laatste Avondmaal geschilderd?
Leonardo Da Vinci begon in 1495 met de muurschildering en het werk was in 1498 voltooid. Hij deed dus in totaal drie jaar over het schilderen van Het Laatste Avondmaal.
7. De enige muur die bleef staan?
Het nadeel van zijn methode was dat het verval van de schildering veel sneller ging dan bij een fresco. In de 16e eeuw begon het werk al te schilferen en in de eeuwen daarna was het ondanks regelmatige restauratiepogingen nog maar een schim van het vroegere werk. In de Tweede Wereldoorlog werd het klooster bij een bombardement bijna compleet verwoest. Als door een wonder bleef de muur met de wandschildering staan. De toestand van het werk ging door vocht en schimmel steeds verder achteruit.
8. De restauratie van Het Laatste Avondmaal
Er werd een tijdje overwogen om de muur te slopen. Maar in 1980 werd besloten de meest serieuze restauratie tot dan toe te ondernemen. Alle verflagen die niet door Da Vinci waren aangebracht werden verwijderd. Daarbij is betreurenswaardig ook een deel van hetgeen de meester zelf aanbracht verdwenen. Maar na een periode van 19 jaar werd duidelijk wat de monniken waarschijnlijk hebben gezien bij de maaltijd nadat Leonardo het werk had voltooid.
9. Kun je Het Laatste Avondmaal van Da Vinci bezichtigen?
Kunstliefhebbers kunnen het meesterwerk van Da Vinci weer met eigen ogen aanschouwen in de vorm waarin de schilder het waarschijnlijk heeft bedoeld. De muurschildering is ook vandaag de dag nog kwetsbaar. Slechts 25 personen mogen tegelijkertijd in dezelfde ruimte zijn als de secco. Ook is de tijd voor een ieder beperkt tot een maximum van 15 minuten. Alleen online kan worden gereserveerd.
10. Waar hangt Het Laatste Avondmaal van Da Vinci?
Het Laatste Avondmaal van Da Vinci is te vinden in de voormalige eetzaal van het klooster bij de kerk Santa Maria delle Grazie in Milaan.
Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.
Rosalyn is schrijfster en vertaalster. Zij is de drijvende kracht achter Art Insite en zorgt voor waardevolle content. Heb je vragen of wil je een vermelding op onze website? Neem dan contact met haar op via het contactformulier.